HISTORIA
Zamek w Gniewie to najpotężniejsza twierdza zakonu krzyżackiego na lewym brzegu Wisły, zbudowana na przełomie wieków XIII i XIV, jako siedziba konwentu i komtura. W czasach zakonnych zamek był głównym ośrodkiem politycznym i gospodarczym komturstwa. Położenie strategiczne, pozwalające na kontrolę szlaku wodnego i lądowego, wyznaczało wyjątkowe militarne cechy domu konwentu i systemu fortyfikacyjnego miasta i zamku. Funkcja gospodarcza owej przestrzeni znalazła odbicie w zlokalizowanych na obszarze miasta, portu, podzamcza i przedmieściach – spichlerzach, stajniach, folwarkach i browarach. Za czasów państwa polskiego (1466–1772) zamek był siedzibą starostów. Starostwo gniewskie należało do Radziwiłłów, Zamojskich i Lubomirskich. Od 1667 r. starostą gniewskim był przyszły król Polski, Jan III Sobieski, a po nim zamkiem zarządzała jego żona, Maria Kazimiera.
W wyniku I rozbioru Polski w 1772 r. Gniew wraz z Pomorzem Gdańskim znalazł się w granicach państwa pruskiego. Rząd pruski rozpoczął zakrojoną na szeroką skalę rozbiórkę bądź w najlepszym wypadku gruntowną przebudowę większości dawnych zamków krzyżackich. Los ten podzielił też zamek gniewski. Przeznaczony najpierw na koszary, jednakże niedostosowany zupełnie do tej funkcji, znalazł na początku XIX w. nowe zastosowanie jako spichlerz. Kolejna przebudowa zamku przypadła na lata pięćdziesiąte XIX w. Wówczas zaadaptowano go na ciężkie pruskie więzienie dla recydywistów. W 1921 r. w niewyjaśnionych okolicznościach wybuchł wielki pożar zamku, który strawił doszczętnie jego trzy skrzydła. Odbudowa przebiegała w dwóch etapach. Pierwszy, w latach 1968–1974 oraz drugi, od roku 1992, trwający do dnia dzisiejszego.
Od 2010 r. Wzgórze Zamkowe w Gniewie znajduje się w rękach prywatnych. W murach warowni swoją siedzibę mają m.in.: Fundacja Europejski Park Historyczny w Zamku Gniew, Oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, Chór „Schola Cantorum Genevensis”, Żółty Regiment Piechoty Gustawa II Adolfa czy Chorągiew Husarska Marszałka Województwa Pomorskiego.
Wzgórze Zamkowe jest dziś nowoczesnym kompleksem hotelowym, restauracyjnym i konferencyjnym, oferującym swoim gościom królewskie noclegi, wyśmienitą kuchnię oraz niezwykłą przestrzeń biznesową.
Wzgórze Zamkowe w Gniewie to w rzeczywistości niezwykły Park Historii. Współtworzy go nie tylko materialna spuścizna architektury średniowiecznej i nowożytnej, ale także cenne dziedzictwo kultury, tradycji, historii i patriotyzmu, ożywiane przez wybitnych rekonstruktorów i animatorów. Organizowane w obiekcie od 1992 r. spektakle i inscenizacje historyczne sprawiły, że zamek gniewski uznawany jest za jeden z głównych ośrodków upowszechniania odtwórstwa historycznego w Polsce. Obiekt oferuje grupowe zajęcia historyczne, spektakle i widowiska, historyczne oprawy biesiad, wieczerzy i kolacji. Jednym z bardziej widowiskowych punktów zwiedzania jest trójwymiarowy spektakl Wakacje z Duchami, który przenosi widza do nieistniejącego świata duchów, bezgłowych rycerzy i walących się murów.
Osobną ofertę zamek kieruje także do dzieci i młodzieży, które zaprasza do aktywnego udziału w lekcjach żywej historii. W ich trakcie, w sposób interesujący i atrakcyjny, przedstawione są dzieje oręża, obyczaju, kultury średniowiecznej i nowożytnej Polski oraz Europy. Najmłodsi uczestniczą w konnych widowiskach plenerowych, szkole szermierczej, igrzyskach rycerskich, praktycznych zajęciach historycznych. Opanować można strzelnicę kuszniczą i łuczniczą, prasę mistrza Gutenberga, warsztat tkacki czy mennicę zamkową. Najmłodsi czas spędzić mogą także w specjalnie przygotowanej komnacie zabaw oraz na zamkowych placach zabaw.
Ciekawymi atrakcjami są także miejskie przejażdżki powozem konnym czy spływy zamkowymi gondolami. Warto także zwiedzić zamek i miasto w towarzystwie doświadczonych przewodników, którzy opowiedzą gniewską historię w wyjątkowy sposób.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
ATRAKCJE TURYSTYCZNE
Zamek Gniew Sp. z o.o., ul. Zamkowa 3, tel. 58 535 38 80, e-mail: recepcja@zamek-gniew.pl, www.zamek-gniew.pl
Muzeum Archeologiczne w Gdańsku – Oddział w Gniewie, ul. Zamkowa 2, tel. 58 535 35 29 (czynne codziennie prócz poniedziałków, od godz. 9.00 do 17.00, po sezonie letnim na zamówienie telefoniczne)
KULTURA
Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. ks. Fabiana Wierzchowskiego, plac Grunwaldzki 16/17, tel. 58 535 25 62 wew. 21, e-mail: biblotekagniew@gmail.com
BAZA NOCLEGOWA
„Zamek Gniew”, Gniew, ul. Zamkowa 3, tel. 58 535 38 80, 666 010 394
e-mail: recepcja@zamek-gniew.pl, www.zamek-gniew.pl Hotel „Na wzgórzu”, Gniew, ul. Krasickiego 10, tel./fax 58 535 24 45, www.hotel-nawzgorzu.pl „Pod Abażurem”, Nicponia 6, www.podabazurem.pl Zajazd „Gniewko”, Rakowiec 108, tel. 58 535 15 27, www.gniewko.com.pl Brzozowy Park, Tymawa 25a, tel. 501 580 190, www.brzozowypark.pl Jeleń Resort & SPA, Jeleń 66 D, tel. 605 684 731, 782 173 916, www.jelenresortspa.com/strona-glowna/ Gospodarstwo Agroturystyczne Zielony Domek, Pólko, Opalenie, tel. 58 535 18 77, 668 134 462 Gospodarstwo Agroturystyczne u Adama, Opalenie, Ogrodowa 1, tel. 604 554 208 Gospodarstwo Agroturystyczne Maciejówka, Opalenie, ul. Józefa Czyżewskiego 29, tel. 58 535 18 11, 502 760 852, 603 702 442, www.maciejowka.net Agroturystyka Zielona Dolina, Opalenie, ul. ks. Ludwika Warneckiego 9, tel. 668 669 779 Pokoje gościnne E. Dunajska, Gniew, ul. Górny Podmur 3, tel. 58 535 35 55 Pokoje gościnne M. Bolek, Gniew, ul. Czyżewskiego 10, tel. 506 180 510, www.noclegi-gniew.pl Pokoje gościnne J. Milewska, Opalenie, ul. Spacerowa 4, tel. 608 673 013 Agroturystyka u Danusi, Opalenie, ul. Józefa Czyżewskiego 34, tel. 58 535 19 16, 510 351 157, 609 667 780
GASTRONOMIA
Restauracja w Hotelu Rycerskim Zamku Gniew, ul. Zamkowa 3, www.zamek-gniew.pl Restauracja-Bar Zamkowa, ul. 27 Stycznia 7, tel. 669 974 349 Restauracja Na wzgórzu, ul. Krasickiego 10, tel. 58 535 24 45, www.hotel-nawzgorzu.pl Restauracja Pod Abażurem, Gniew, Nicponia 6, tel. 58 535 35 00,www.podabazurem.pl Zajazd Gniewko, Rakowiec 108, tel. 58 535 15 27, www.gniewko.com.pl Brzozowy Park, Tymawa 25a, tel. 501 580 190, www.brzozowypark.pl Bar Konkurent, Pieniążkowo (parking przy jeziorze), tel. 731 692 191 Pizzeria, Cafe, Pub CK, Gniew, ul. 27 stycznia 2a, tel. 58 535 25 74, 796 633 885, www.smakick.com.pl Bar Piekielny Ruszt, ul. Kopernika 5, tel. 728 947 185 Ali Kebab, Gniew, ul. Piłsudskiego 10, tel. 601 747 239
IMPREZY – Turniej Rycerski króla Jana III, Vivat Vasa! – Bitwa dwóch Wazów 1626 r., Majówka z historią, Królewskie bale
informacje: www.zamek-gniew.pl
Urząd Miasta i Gminy
pl. Grunwaldzki 1, tel. 58 535 22 55
www.gniew.pl
