Początki Muzeum związane są z wydarzeniami
roku 1924, kiedy to miejscowi przedstawiciele nauki i kultury
utworzyli Towarzystwo "Muzeum Regionalne Kłajpedy"
("Memeler Landesmuseum e.V."). 20 czerwca 1924 roku
uznawany jest zarówno za dzień powołania Towarzystwa, jak
i założenia Muzeum. Niestety kilka lat później niemieccy naukowcy
opuszczają Towarzystwo oraz kierownictwo Muzeum. Odtąd Muzeum
nie posiada stałego lokalu, również wystawy muzealne nie są
już tak liczne, jak dawniej. Ostatni zapis w księdze Muzeum
jest z dnia 12 marca 1939 roku. W czasie działań wojennych
zostaje zagubiona najważniejsza część przedwojennej kolekcji,
a pozostaje tylko zaledwie kilkanaście zbiorów dawnych wystaw,
głównie archeologicznych, zachowanych do czasów obecnych.
W 1948 roku w lokalnej prasie Kłajpedy pojawiły
się apele nawołujące do ponownego wskrzeszenia Muzeum. Tak
też się stało w roku następnym. W dniu 5 lutego 1949 roku
G. Christoforova została powołana na pierwszego dyrektora
obiektu, a w marcu tego samego roku pierwszym pracownikiem
naukowym został J. Alseika. Muzeum funkcjonowało pod nazwą
Muzeum Etnografii Regionalnej Kłajpedy. W dniu 17 czerwca
1988 roku zarząd miasta Kłajpedy zadecydował zmienić tę nazwę
na Muzeum Historyczne Litwy Mniejszej. Funkcję dyrektora Muzeum
od 1992 roku sprawuje dr Jonas Genys.
Obecna ekspozycja muzealna zawiera znaleziska archeologiczne,
stare mapy, monety, fotografie, pocztówki, makiety miasta,
dzięki czemu zaznajamia zwiedzających z tysiącletnim okresem
dziejów regionu kłajpedzkiego. Wystawy etnograficzne ukazują
tradycje i życie codzienne rdzennych mieszkańców - Lietuvininkai,
jak również obrazują stosunki litewsko - niemieckie na przestrzeni
wieków.
Do października 2000 roku kolekcja muzealna składała się z
78 381 obiektów , z czego prawie połowa przypada na znaleziska
archeologiczne. Ponad 10 000 eksponatów obejmuje kolekcja
etnograficzna, zawierająca obiekty, jak: przedmioty codziennego
użytku, drewniane rzeźby, meble, tekstylia, wyposażenie dawnej
kuźni. Kolekcję ikonograficzną tworzy ponad 8 000 fotografii
i negatywów oraz 661 pocztówek. Kolekcja numizmatyczna zawiera
1208 przedmiotów, w tym 426 monet i 720 banknotów. Kolekcja
drukowanych książek, kalendarzy i periodyków składa się z
ponad 5 200 egzemplarzy. Natomiast mała kolekcja kartograficzna
zawiera 80 obiektów.
Zbiory Muzeum Historycznego Litwy Mniejszej zgrupowane są
w następujących działach:
1. Prehistoria regionu,
2. Podboje Zakonu Krzyżackiego. Powstanie Litwy Mniejszej,
3. Kartografia,
4. Numizmatyka,
5. Kłajpeda w pierwszej połowie XX wieku,
6. Kultura ludowa,
7. Miasto Kłajpeda i okolice w latach 1939 - 1960.
Muzeum organizuje także konferencje i seminaria naukowe, również
pracownicy Muzeum biorą udział w podobnych przedsięwzięciach,
odbywających się na terenie Litwy i poza granicami kraju.
W 1995 roku Muzeum zorganizowało dwie konferencje: "Kłajpeda
i Litwa w historycznych zmianach na przestrzeni XX wieku"
oraz "Reformacja w Wielkim Księstwie Litewskim i Prusach".
Przedsięwzięcia te zostały zorganizowane przy współpracy z
Centrum Teologii Ewangelickiej oraz Centrum Historii Zachodniej
Litwy i
Prus na Uniwersytecie Kłajpedzkim. Kolejna konferencja z 1998
roku p.t. "Ostatnie badania nad litewskimi zamkami"
została przygotowana wspólnie z Centrum Historii Zachodniej
Litwy i Prus na Uniwersytecie Kłajpedzkim. W 1999 roku odbyła
się konferencja p.t. "Litewskie wybrzeże i problemy jego
tożsamości", zorganizowana wspólnie z Uniwersytetem w
Kłajpedzie i Regionalnym Parkiem Wybrzeża Morskiego.
Głównymi naukowymi partnerami Muzeum są: Muzeum Regionu w
Lueneburg, Centrum Kultury Prus Wschodnich w Ellingen (Niemcy),
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Najbliższe kontakty utrzymywane
są z partnerami niemieckimi na rzecz wspólnych badań w zakresie
restauracji i zachowania historycznej przeszłości Litwy Mniejszej.
Muzeum wydało także zbiór artykułów na temat historii regionu
zatytułowany "Historia i kultura Zachodnich Bałtów",
którego to pierwszy wolumin wydany został w 1992 roku, drugi
zaś w 1995 roku. Obecnie trwają prace nad zbiorem materiałów
do woluminu trzeciego. Muzeum organizuje również lekcje dla
młodzieży szkolnej pod hasłem "Żywa historia", odbywające
się w ramach programu "Stare zawody i warunki życia plemion
bałtyckich - Kuršiai, Žemaičiai and Lietuvininkai".
Program zajęć zawiera się w pięciu niezależnych tematach,
jak:
1. Starożytna ceramika plemion bałtyckich;
2. Tkactwo i proces przetwarzania lnu w regionie kłajpedzkim;
3. Starożytna biżuteria i technologia odlewania mosiądzu plemion
bałtyckich;
4. Kowalnictwo i metalurgia w osadach starożytnych Kuršiai;
5. Życie codzienne i ubiory mieszkańców Kłajpedy w końcu XIX
i początku XX wieku. Zajęcia rozpoczynają się od 15 września
i trwają przez cały rok szkolny.
Muzeum Historyczne Litwy Mniejszej,
ul. Didžioji Vandens 6, LT-91246 Klaipeda,
tel. 00370 46) 41 05 24,
e-mail: info@mlimuziejus.lt,
www.mlimuziejus.lt
|