ZAMEK RAGNETA (RAGNIT) - miejscowość Nieman
(siedziba powiatu)
W dniu 23 kwietnia 1289 roku mistrz krajowy Prus Meinhard
von Querfurt (1288 - 1299) zaatakował ziemię Skalowów. Następnie
na miejscu pruskiego umocnienia (twierdzy) "ragaine"
wybudował krzyżacką twierdzę, którą to nazwał "Landehut",
co oznaczało "straż (strażnica) ziemi" albo "obrona
ziemi".
Na przełomie XIII i XIV wieku Zakon Krzyżacki nadal prowadził
wyczerpujące potyczki z Litwą o ziemie skalowskie. W tym też
czasie powrócono do starej nazwy twierdzy "ragnit".
Stała się ona najważniejszym punktem obronnym Krzyżaków w
rejonie przygranicznym z Litwą i główną bazą w łańcuchu umocnień
(twierdz), broniących państwo krzyżackie.
Jednak pomimo imponujących rozmiarów twierdza Ragnit nie zawsze
mogła wytrzymać ataki wroga. W latach 1397 - 1409 Krzyżacy
zbudowali w Ragnecie nową twierdzę z kamienia i cegły. Budową
twierdzy kierował mistrz krzyżacki Konrad Fellenstein z Marienbergu.
Została wzniesiona potężna obronna budowla
z kamienia i cegły, otoczona fosą i wałem, o kształcie zamkniętego
kwadratu. Wielkość wewnętrznego dziedzińca wynosiła około
tysiąca metrów kwadratowych. Główne wejście znajdowało się
w skrzydle zachodnim i było ozdobione granitowym łukiem, z
którego opuszczano obronną kratę. Jakiś czas później wybudowano
stojącą w pobliżu zamku wartownię, której wysokość sięgała
25 metrów.
W listopadzie 1678 Ragnetę zajęli żołnierze szwedzcy. Przebywali
tu około roku, zanim do Prus nie przybył z pomocą wielki mistrz
Fryderyk Wilhelm, który zmusił Szwedów do opuszczenia Ragnety.
Po wycofaniu wojsk szwedzkich zostały przeprowadzone niezbędne
prace rekonstrukcyjne twierdzy.
W 1722 roku osada Ragnit otrzymała prawa miejskie. Historyczny
herb miasta przedstawiał się w następujący sposób. Na niebieskim
tle była umieszczona sylwetka miasta-twierdzy - połyskujące
srebrem domy z czerwonymi dachami. Nad miastem w mieniącym
się złotem trójkącie "Oko Opatrzności", które jakby
spoglądało na miasto i promieniowało łaską, a obok szybuje
orzeł - potężny i wolny ptak. W dole pluskają spokojne wody
rzeki Niemen.
W czasie wojen napoleońskich w Ragnecie kwaterowały pułki
francuskie. W grudniu 1812 roku do miasta weszli żołnierze
pod dowództwem generała - adiutanta Aleksandra Kutuzowa, krewnego
wybitnego rosyjskiego wodza Michaiła Kutuzowa.
W latach trzydziestych XIX wieku zabytkowa twierdza Ragnit
straciła swój obronny charakter. Została przystosowana do
potrzeb sądownictwa i więziennictwa.
Do dnia dzisiejszego ruiny twierdzy z basztą
możemy podziwiać w samym centrum miasta Nieman.Ich wygląd
i zły stan świadczą o obojętnym stosunku do przeszłości. W
swoim czasie, kiedy do jakiegoś filmu należało włączyć epizody
z okresu wojny, twierdzę wykorzystano do zdjęć. Wtedy zainteresowano
się ruinami, a nawet próbowano je zachować. Teraz "Oko
Opatrzności" z historycznego herbu odwróciło się od mieszkańców
miasteczka i już nie czuwa ani nad stanem twierdzy, ani miasta.
Z tego wynika, że troskę o zabytki muszą przejąć na siebie
sami mieszkańcy.
|