Już w średniowieczu istniała tu dobrze zorganizowana osada, która później, za pierwszych Piastów, należała do kasztelani szczycieńskiej. Około 1290 roku okolice Człuchowa zostały nadane przez księcia gdańskiego Mściwoja II wojewodzie kaliskiemu Mikołajowi z Ponieca. W 1312 roku synowie wojewody sprzedali Człuchów Krzyżakom, którzy dostrzegli walory strategiczne wsi i postanowili wybudować tu zamek. Miejsce to było ważne dla Zakonu. Tutaj krzyżowały się szlaki wiodące z Niemiec do Malborka, także duże znaczenie miała bliskość granic z Polską i Pomorzem Zachodnim. Budowa obiektu postępowała szybko i około 1365 roku powstał potężny zamek obronny, drugi tuż po Malborku, w posiadaniu krzyżackim.
Człuchowska fortyfikacja składała się z zamku właściwego zwanego „Wysokim” i podzamczy: zachodniego, północnego, wschodniego. Zamek otoczony był potężnymi murami kamienno-ceglanymi i w okresie swojej świetności posiadał 11 bram oraz 9 baszt (do naszych czasów zachowały się jedynie fragmenty murów podzamcza, mur otaczający dziedziniec zamku oraz śladowe fragmenty dwóch baszt – przy bramie Luizy i Baszta Czarownic). Zamek posiadał również rozbudowany system fos, mosty zwodzone oraz trzy rodzaje lochów, pełniących funkcję wiezienia w czasach krzyżackich.
Dzięki zatrzymującemu się na zamku rycerstwu i oddziałom zaciężnym, Człuchów przekształcił się ze skromnej wsi w większą osadę, której w dniu 19 czerwca 1348 roku wielki mistrz Henryk von Dusemer nadał w Malborku prawa miejskie. Obecność zamku spowodowała, że Człuchów nie posiadał własnych murów obronnych. Z tego powodu miasto było wielokrotnie niszczone i palone. W późniejszych latach król pruski Fryderyk Wilhelm II zezwolił na rozbiórkę zamku, celem odbudowy miasta strawionego pożarami w latach 1786 i 1793. Nie potrafiono tylko rozebrać wieży zamkowej, ze względu na jej wysokość przekształcono ją później na dzwonnicę, po uprzednim dobudowaniu w 1825 roku kościoła ewangelickiego.
Wiek XIX dał miastu drobny przemysł, oświetlenie olejowe, potem gazowe, wreszcie elektryczność, także połączenia drogowe i kolejowe, piętrowe budynki urzędów i instytucji. Człuchów ponownie wrócił do Polski 27 lutego 1945 r. W wyniku działań wojennych zniszczeniu uległo około 60% zabudowy miejskiej. Miasto powoli odzyskiwało swoje dawne znaczenie: brukowano ulice, budowano kamienice, powstawały zakłady, tartaki, szkoły, uruchomiono linię kolejową, zagospodarowano park i jego otoczenie.
INFORMACJA TURYSTYCZNA
Powiatowy Punkt Informacji Turystycznej, os. Wazów 1, tel. 59 83 45 366,
e-mail: sekretariat@poeksit.czluchow.org.pl
ATRAKCJE TURYSTYCZNE
Muzeum Regionalne, ul. Kościelna 8, tel. 59 822 44 03, e-mail: muzeumczl@interia.pl, http://zamekczluchow.pl/
Kasa biletowa – tel. 660 881 595
Zwiedzanie:
sezon letni: 1.05. – 30.09.
wtorek – niedziela: 10.00 – 18.00
poniedziałek – nieczynne
sezon zimowy: 1.10. – 30.04.
poniedziałek – piątek: 8.00 – 16.00
Muzeum Regionalne – gromadzi zbiory z zakresu archeologii, historii i sztuki zw. z historią i kulturą regionu. W zbiorach biblioteki muzealnej znajdują się m.in. starodruki, mapy i plany miasta. W muzeum czynne są wystawy stałe m.in. „Pradzieje ziemi człuchowskiej”, a także wystawy czasowe.
KULTURA
Miejski Dom Kultury, ul. Traugutta 2, tel. 59 83 411 32, http://czluchow.naszdomkultury.pl/
BAZA NOCLEGOWA
Hotel „Nad Jeziorem”**, ul. Szczecińska 13, tel. 59 834 33 30, www.nad-jeziorem.czluchow.pl
Pensjonat „Przy Zamku”, ul. Kościelna 4, tel. 59 83 43 349, www.przyzamku.com
Dom Gościnny Biały Dworek, ul. Wojska Polskiego 34, tel. 59 83 42 506, http://www.dworekczluchow.pl
Hotel „Nad Jeziorem”, ul. Szczecińska 13, tel. 59 834 33 30, www.nad-jeziorem.czluchow.pl
Dom Sportowca – Ośrodek Sportu i Rekreacji, ul. Szkolna 1, tel. 59 83 42 553, www.osir.czluchow.pl
Camping nr 80, ul. Wojska Polskiego 62, tel. 59 83 41 264, www.osir.czluchow.pl
Powiatowa Bursa Szkolna, ul. Koszalińska 2a, tel. 59 83 43 492, http://www.bursaczluchow.org
Baza noclegowa Powiatowej Bursy Szkolnej, ul. Koszalińska 2a, tel. 509 530 068, www.noclegiczluchow.pl
Internat Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, ul. Batorego 24, tel. 59 83 42 416, https://osw-czluchow.edupage.org/
Pokoje gościnne DUET, ul. Kwiatowa 2, tel. 500 181 520, http://noclegi.duet-czluchow.pl
Pokoje przy Restauracji „Stara Kaszarnia”, ul. Dworcowa 13, tel. 604 509 947, www.starakaszarnia.pl
Pokoje gościnne dla kierowców przy bazie PKS, al. Wojska Polskiego 5, tel. 59 83 42 244
Pokoje „U Lili”, ul. Zielona 39, tel. 791 648 958
Mieszkanie na Zielonej, ul. Zielona 41, tel. 666 111 939
Noclegi Rychnowy Przylesie, ul. Kalinowa 9, tel. 789 124 546, http://www.noclegiprzylesie.pl
Apartamenty Canpol, Sieroczyn, tel. 59 834 47 29, http://hotel.canpol.pl/
GASTRONOMIA
Restauracja „777″, ul. Królewska 1, tel. 59 83 43 711, 509 462 707
Restauracja „Hubertus”, ul. Szczecińska 40, tel. 609 026 264
Restauracja „Duet”, ul. Kwiatowa 2, tel. 59 83 43 375
Restauracja „Nad Jeziorem”, ul. Szczecińska 13, tel. 602 104 506
Restauracja „Stara Kaszarnia”, ul. Dworcowa 13, tel. 604 509 947
Restauracja McDonald’s, ul. Koszalińska 1Ł, tel. 666 349 052
Pizzeria „Neapolitana”, ul. Koszalińska, tel. 510 985 910, www.pizza-czluchow.pl
Pizzeria „Aria” ul. Dworcowa 5, tel. 736 909 193
Pizzeria „Prawdziwy Don”, plac Wolności 3, tel. 733 833 333
New York Pizza Department, ul. Sobieskiego 10, tel. 888 666 016
Bistro „Prosto z Targu”, ul. Rynek 8, tel. 881 262 888
Bistro Caffee, al. Wojska Polskiego 5, tel. 59 83 42 244 wew. 76
Horyzont Smaków, os. Wazów 1, tel. 608 626 071
Pasha Kebab, Plac Bohaterów 3a, tel. 531 315 044
Catering Moniq, tel. 795 529 989
Food Studio Catering z Vegestrefą, tel. 731 310 370
IMPREZY – Człuchowski Konkurs Młodych Instrumentalistów, Pomorski Przegląd Piosenki Dziecięcej, Bieg Tura, Dni Człuchowa, Impresje Piwne, Międzynarodowy Festiwal Boogie, Mistrzostwa Motocrossowe, Lawendowy Jarmark św. Jakuba, Człuchów Rap Night, Pożegnanie Lata
informacje: http://czluchow.naszdomkultury.pl/
Urząd Miejski w Człuchowie
al. Wojska Polskiego 1, tel. 59 83 42 291
www.czluchow.eu
