HISTORIA
Budowę zamku krzyżackiego w Dzierzgoniu rozpoczął w 1248 r. mistrz krajowy Heinrich von Wida. Na jego lokalizację wybrano wznoszące się nad okolicą wzgórze, na którym wcześniej istniał pruski gród warowny, chroniący osadę leżącą u jego podnóża. Warownia była siedzibą komtura dzierzgońskiego, który zarazem pełnił funkcję wielkiego szatnego.
W czasach świetności Zakonu Krzyżackiego zamek dzierzgoński uchodził za największy obok Malborka arsenał broni i drugi po Brodnicy, magazyn zbożowy. W dniu 7 lutego 1249 r. po zakończonym pierwszym powstaniu Prusów został podpisany na zamku dzierzgońskim układ zwany „Ugodą Dzierzgońską”. Wydarzenie to odbyło się w obecności legata papieskiego Jakuba z Leodium, późniejszego papieża Urbana IV.
Prawa miejskie Dzierzgoń otrzymał 7 kwietnia 1288 r. z rąk komtura Helwiga von Goldbach.
Podczas wojny polsko – krzyżackiej 1409 – 1411 dzierzgońscy zakonnicy pod wodzą komtura/wielkiego szatnego Albrechta von Schwarzburg wzięli udział w bitwie pod Grunwaldem. Komtur poległ w walce w dniu 21 lipca 1410 r.
W drodze wojsk polskich na Malbork, król Władysław Jagiełło wkroczył do Dzierzgonia i zatrzymał się w zamku. Tutaj król przyjął delegację miast pruskich, między innymi Elbląga, które złożyły mu hołd wierności. Władzę nad zamkiem Jagiełło przekazał Zbigniewowi z Brzezina, sam zaś 24 lipca wyruszył do Malborka.
W 1411 r. zamek został zdobyty przez Krzyżaków. Na zamku dzierzgońskim swą funkcję pełniło 42 komturów, wśród nich było wielu późniejszych wielkich mistrzów Zakonu Krzyżackiego. Byli to m. in. Luder z Brunszwiku i Konrad von Wallenrod. Na mocy pokoju toruńskiego w 1466 r. zamek powrócił do Polski, stając się siedzibą starosty i sądu grodzkiego. Urząd ten piastowali członkowie rodu Bażyńskich, później Cemów.
Na podstawie konstytucji sejmowej z 1611 r. funkcja starosty dzierzgońskiego została połączona z urzędem wojewody malborskiego. Odtąd Dzierzgoń stał się starostwem grodzkim. Na zamku, gdzie rezydował regent, odbywały się sądy dla całego województwa.
W 1772 r. w wyniku pierwszego rozbioru Polski, miasto znalazło się w granicach państwa pruskiego. Do Polski Dzierzgoń powrócił w 1945 r.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
ATRAKCJE TURYSTYCZNE
ruiny zamku krzyżackiego z XIII w.
„pomosty Bągarckie” będące pozostałością traktu drewnianego z czasów rzymskich, prawdopodobnie stanowiące element Szlaku Bursztynowego
gotyckie kościoły w Dzierzgoniu, Bągarcie, Jasnej i Żuławce Sztumskiej
XVII – wieczny zespół klasztorny w Dzierzgoniu
ruiny pałacu myśliwskiego w Prakwicach, do którego na polowania przyjeżdżał cesarz Niemiec i król Prus Wilhelm II
KULTURA
Dzierzgoński Dom Kultury (pokoje gościnne), tel. 55 276 26 47, e-mail: dok.dzierzgon@wp.pl,
dok@dzierzgon.pl, www.dokdzierzgon.pl
BAZA NOCLEGOWA
Gospodarstwo Agroturystyczne Jadwiga Sołdaczuk, Budzisz, gm. Dzierzgoń
Gospodarstwo Agroturystyczne Wojciech Sołdaczuk, Budzisz, gm. Dzierzgoń
Dzierzgoński Dom Kultury – pokoje gościnne
GASTRONOMIA
Pizzeria „Prowansalska”, ul. Słowackiego 19, tel. 55 276 01 65
Bar Gastronomiczny „Pierożek”, Plac Wolności 2, tel. 55 276 25 44
Bar „Rożno”, ul. Zawadzkiego 63
Kawiarnia „CARO”, ul. Odrodzenia 4
Bar „Euforia”, ul. Limanowskiego 13
Bar Gastronomiczny „Istambuł” ul. Przemysłowa 1
Lokal Gastronomiczny „STOP”, Żuławka Sztumska
IMPREZY – Dzień Komtura (walki rycerskie), Dni Dzierzgonia, Festiwal Trzech Kultur, Dzierzgońskie Spotkania z Old Jazzem, Electric Night
informacje: www.dokdzierzgon.pl
Urząd Miasta
Plac Wolności 1, tel. 55 276 25 01
www.dzierzgon.pl
