Zamek w Bytowie wybudowany
został przez Krzyżaków w latach 1398-1405. Główne prace nadzorował
wielki budowniczy Zakonu Mikołaj Fellensteyn. Budowa zamku
przypadła na kadencję prokuratora bytowskiego Jakuba von Reinacha
i wielkiego mistrza Zakonu Konraga von Jungingena. Na lokalizację
warowni wybrano górujące nad miastem wzgórze o znakomitych,
naturalnych warunkach obronnych. Nowoczesny na tamte czasy
zamek pełnił rolę siedziby administracji zakonnej, strażnicy
granicznej i zajazdu dla rycerstwa zachodnioeuropejskiego,
podróżującego do Malborka. W siedzibie prokuratora bytowskiego
na stale przebywało zapewne od kilku do kilkunastu rycerzy
zakonnych wraz z giermkami i knechtami. Pełna załoga zamku
składała się z kilkudziesięciu osób.
W czasie wojny trzynastoletniej (1454-1466) zamek bytowski
przeszedł za pośrednictwem gdańszczan w ręce króla polskiego
Kazimierza Jagiellończyka. Nadany przez króla w 1454 roku
księciu pomorskiemu Erykowi II, pozostał wraz z całą ziemią
bytowską w rękach Gryfitów do śmierci ostatniego przedstawiciela
dynastii, Bogusława XIV.
Rozbudowany przez Gryfitów w drugiej połowie XVI wieku, w
pierwszej połowie wieku XVII pełnił m.in. rolę siedziby administracji
i letniej rezydencji książęcej. Około 1560 roku przystąpiono
do uporządkowania dziedzińca zamkowego i rozpoczęto budowę
Domu Książęcego. Następnie przystąpiono do wznoszenia, położonej
przy murze kurtynowym, bliźniaczo podobnej choć mniejszej
budowli, Kancelarii Książęcej. Wspaniałe budowle z wieżami
schodowymi nadały rezydencji książęcej renesansowy charakter.
W latach 1637-1657 zamek wraz z całą ziemią bytowską pozostał
we władaniu starostów polskich.
Znacznie zniszczony przez Szwedów w 1656 roku, przeszedł wraz
z całą ziemią lęborsko- bytowską, na mocy traktatów welawsko
- bydgoskich z 1657 roku, w ręce elektora brandenburskiego
Fryderyka Wilhelma I. Zamek i miasto, a także okoliczne wsie
zastali Brandenburczycy zniszczone i ograbione przez stacjonujące
tu wojska szwedzkie. Po wysadzeniu przez Szwedów w 1656 roku
Wieży Prochowej i wypaleniu prawie wszystkich budowli, z zamku
pozostały tylko mury zewnętrzne. Mimo wysiłków nie udało się
już nigdy przywrócić zamku do dawnej świetności.
Pozbawiony dawnego znaczenia zamek wykorzystywany był m.in.
na siedzibę sądu, urzędu skarbowego. Część budowli zamkowych
przeznaczono na mieszkania dla urzędników, część zmieniono
na pomieszczenia gospodarcze i magazyny.
Po 1930 roku niemieckie władze państwowe przeznaczyły zamek
bytowski na ośrodek szkoleniowy i schronisko dla młodzieży.
Rozpoczęte wówczas prace remontowo - budowlane przerwała II
Wojna Światowa.
Zapoczątkowane w latach 60 - tych prace adaptacyjno - nremontowe
zaowocowały w 1974 roku oddaniem do użytku skrzydła wschodniego,
które przeznaczono na siedzibę miejskiej biblioteki publicznej.
W roku 1980 oddano do użytku skrzydło południowe, gdzie zlokalizowano
Hotel i Restaurację "Zamek" (www.hotelzamek.com.pl).
W wyremontowanym w 1991 roku skrzydle północnym znalazło swoją
siedzibę Muzeum Zachodnio - Kaszubskie. Muzeum dysponuje 15
salami wystawowymi na trzech kondygnacjach Domu Zakonnego
i dwóch ostatnich poziomach Baszty Młyńskiej. Na stałych ekspozycjach
prezentowane są zabytki kultury materialnej Kaszubów oraz
zbiory artystyczno - historyczne, elementy dawnego wystroju
kościoła św. Jerzego, portrety książąt pomorskich, a także
broń i uzbrojenie. Ostatnią kondygnację Baszty Młńskiej zajmuje
stała wystawa poświęcona dziejom zamku i historii jego odbudowy.
Muzeum Zachodnio - Kaszubskie
ul. Zamkowa 2, 77 - 100 Bytów
tel. 059 822 26 23
www.muzeum-bytow.pl
|